مهم ترین نکاتی که باید راجب تکالیف مودیان مالیاتی بدانید!

آشنایی با تکالیف مودیان مالیاتی و اهمیت آن‌ها در کسب‌ وکار

آشنایی با تکالیف مالیاتی و نحوه اجرای آنها، نخستین و مهم‌ترین قدم برای هر مودی مالیاتی به شمار می‌آید. این آشنایی نه تنها سبب انطباق کسب‌ وکار با الزامات قانونی می‌شود، بلکه موجب ایجاد اعتبار و اعتماد در نزد سایر همکاران و مشتریان نیز خواهد شد. از این رو، نادیده گرفتن تکالیف مالیاتی می‌تواند عواقب سنگینی به همراه داشته باشد؛ از جمله مسدود شدن حساب‌های بانکی یا سلب برخی امتیازات. به همین منظور، در این مطلب به بررسی جامع تکالیف مالیاتی و نحوه اجرای آن‌ها برای اشخاص حقیقی و حقوقی می‌پردازیم تا راهنمایی برای رعایت اصولی قوانین مالیاتی باشد.

اهمیت انجام تکالیف مالیاتی برای مودیان

از نظر قانونی، تمامی افراد حقیقی و حقوقی ملزم به انجام تکالیف مالیاتی هستند و این الزام برای رسمیت‌بخشی به فعالیت اقتصادی آن‌ها ضروری است. با وجود سامانه‌های جامعی همچون سامانه مودیان و سامانه‌های مکمل، عدم انجام تکالیف مالیاتی می‌تواند اولین قدم در کاهش اعتبار مودی نزد سایر فعالان اقتصادی و حتی کاهش درآمد باشد. علاوه بر این، عدم رعایت این تکالیف می‌تواند منجر به پرداخت مالیات با حداکثر نرخ و اعمال جرایم مالیاتی سنگین شود که فشار مضاعفی به صاحبان کسب ‌وکار وارد می‌کند. در مقابل، انجام تکالیف در مهلت مقرر به منزله هم‌دلی با سازمان امور مالیاتی تلقی می‌شود و این سازمان نیز به منظور تشویق مودیان به همکاری، تسهیلات و مشوق‌های متعددی را فراهم کرده است.

دسته‌بندی تکالیف مالیاتی برای مودیان

تکالیف مالیاتی بر اساس ماهیت شخصیت مودی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. تکالیف مالیاتی برای اشخاص حقوقی: این تکالیف بر اساس نوع کسب‌ وکار و فعالیت اشخاص حقوقی متفاوت بوده و شامل وظایف خاصی می‌شود.
2. تکالیف مالیاتی برای اشخاص حقیقی: برای افرادی که به صورت شخصی در فعالیت‌های اقتصادی مشغول به کار هستند، قوانین و تکالیف مخصوصی در نظر گرفته شده است که انجام آن‌ها ضروری است.

تکالیف مالیاتی اشخاص حقوقی و نحوه انجام آن‌ها

اشخاص حقوقی بر اساس نوع کسب ‌وکار خود، تکالیف مالیاتی مختلفی را بر عهده دارند. برخی از این تکالیف میان همه اشخاص حقوقی مشترک است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین وظایف اشاره می‌کنیم:

۱. ثبت‌نام در نظام مالیاتی

اولین تکلیف مالیاتی برای اشخاص حقوقی، تشکیل پرونده مالیاتی و ثبت‌نام در نظام مالیاتی است. این فرایند به صورت الکترونیکی از طریق سامانه ثبت‌نام مالیاتی انجام می‌شود و در پایان، شناسه ملی به مودی اختصاص می‌یابد. این شناسه به عنوان شناسه شناسایی مودی در تمامی امور مالیاتی و تکالیف بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین ثبت‌نام در سامانه مایتکس برای دسترسی به خدمات الکترونیکی و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی الزامی است.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟ مطالعه کنید .

۲. ارائه اظهارنامه مالیات بر عملکرد

طبق ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی موظفند اظهارنامه مالیات بر عملکرد خود را تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. این اظهارنامه باید شامل اطلاعات کاملی از درآمد، هزینه‌ها، سود و زیان سال مالی و همچنین مشخصات شرکا و سهامداران باشد. علاوه بر این، ارسال مدارک و اسنادی همچون ترازنامه و حساب سود و زیان، که به تایید دفاتر و اسناد مالی رسیده باشد، الزامی است.

۳. پرداخت حق تمبر

پرداخت حق تمبر یکی از مهم‌ترین تکالیف اشخاص حقوقی به حساب می‌آید. به موجب ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه شرکت‌های ثبت شده ایرانی موظفند نیم در هزار سرمایه خود را از طریق ابطال تمبر مالیاتی پرداخت کنند. این پرداخت باید حداکثر دو ماه پس از ثبت قانونی شرکت یا همزمان با افزایش سرمایه انجام شود. در صورت عدم پرداخت به موقع، علاوه بر اصل حق تمبر، جریمه‌ای معادل دو برابر مبلغ نیز اعمال خواهد شد.

۴. پلمب دفاتر قانونی

اشخاص حقوقی برای ثبت و گزارش دقیق درآمد و هزینه‌ها، موظف به پلمب دفاتر قانونی هستند. این تکلیف مالیاتی باید قبل از آغاز سال مالی انجام شود و در انتهای سال، کلیه رویدادهای مالی و حسابداری شرکت به طور دقیق در این دفاتر ثبت می‌شود. عدم پلمب دفاتر قانونی می‌تواند موجب عدم پذیرش دفاتر توسط سازمان امور مالیاتی و اعمال جرایم سنگین شود.

۵. ارسال لیست حقوق کارکنان

طبق ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی موظفند مالیات حقوق کارکنان خود را هر ماه محاسبه کرده و از حقوق کسر کنند. سپس لیست حقوق و مالیات کسر شده را تا پایان ماه بعد از طریق سامانه به اداره مالیاتی ارسال کنند. این فرایند به کنترل و نظارت بر پرداخت‌های حقوق کارکنان و اطمینان از پرداخت مالیات بر اساس قوانین کمک می‌کند.

آخرین اخبار درباره مالیات حقوق 1403

۶. ثبت‌نام در سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی

ثبت‌نام در سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی از دیگر تکالیف مهم برای اشخاص حقوقی است. اشخاص حقوقی برای این کار باید به سامانه مایتکس مراجعه کرده و نسبت به ایجاد کارپوشه در سامانه مودیان اقدام کنند.

۷. تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

یکی از مهم‌ترین تکالیف مالیاتی اشخاص حقوقی، ارسال اظهارنامه ارزش افزوده و پرداخت مالیات آن است. اشخاص حقوقی باید حداکثر تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی و نحوه انجام آنها

طبق ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل موظفند برای درآمدهای خود، چه در ایران و چه در خارج از کشور، مالیات بپردازند. برخی از مهم‌ترین تکالیف مالیاتی برای این افراد به شرح زیر است:

۱. تشکیل پرونده مالیاتی

اشخاص حقیقی باید حداکثر تا ۴ ماه پس از شروع فعالیت اقتصادی، به اداره مالیاتی مراجعه و پرونده مالیاتی تشکیل دهند. این اقدام به شناسایی قانونی فعالیت آن‌ها کمک می‌کند و ثبت‌نام در سامانه مایتکس و دریافت نام کاربری و رمز عبور برای انجام سایر تکالیف ضروری است.

۲. نگهداری دفاتر قانونی و اسناد

افراد حقیقی که در دسته‌بندی مشاغل گروه اول قرار می‌گیرند، موظف به نگهداری دقیق دفاتر و اسناد معاملات خود هستند. نگهداری این مدارک تا پنج سال پس از پایان سال مالی ضروری است و به عنوان مبنای محاسبه مالیات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. ارائه اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات

مودیان حقیقی باید حداکثر تا پایان خرداد ماه اظهارنامه عملکرد سالانه خود را تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند. اظهارنامه باید حاوی اطلاعات دقیق درآمد و هزینه‌های مودی و مبتنی بر مدارک معتبر باشد. پرداخت مالیات نیز باید بلافاصله پس از مشخص شدن مالیات تعلق گرفته انجام شود.

اهمیت رعایت مقررات مالیاتی و فواید آن

رعایت مقررات مالیاتی نه تنها از نظر قانونی الزامی است، بلکه موجب اعتبار بخشی به کسب ‌وکارها و بهبود روابط اقتصادی آنها نیز می‌شود. انجام صحیح و به موقع تکالیف مالیاتی مزایای زیادی دارد، از جمله:

• حفظ اعتبار کسب ‌وکار: مودیانی که به تکالیف مالیاتی خود عمل می‌کنند، اعتبار بیشتری در نزد دیگر کسب ‌وکارها و مشتریان دارند و از فرصت‌های اقتصادی بهتری برخوردار می‌شوند.
• دریافت معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی: سازمان امور مالیاتی برای تشویق مودیان به رعایت قوانین، معافیت‌ها و تسهیلات مختلفی را در نظر گرفته است که با انجام به موقع تکالیف، مودیان از آن بهره‌مند می‌شوند.

سامانه‌های مرتبط با تکالیف مالیاتی

برای انجام هر یک از تکالیف مالیاتی به سامانه‌های الکترونیکی متعددی نیاز است. این سامانه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• سامانه ثبت‌نام مالیاتی: برای ثبت نام اولیه و دریافت شناسه مودی.
• سامانه مایتکس: برای دسترسی به خدمات الکترونیکی و ارسال اظهارنامه‌ها.
• سامانه ارزش افزوده: جهت تسلیم اظهارنامه‌های ارزش افزوده و گزارش فصلی معاملات.
• سامانه مودیان: برای صدور صورتحساب الکترونیکی و ایجاد کارپوشه.

مشکلات رایج مودیان در انجام تکالیف مالیاتی

با وجود سامانه‌های هوشمند و آموزش‌های گسترده، برخی مودیان با مشکلاتی نظیر دسترسی ناکافی به سامانه‌ها، پیچیدگی قوانین، و عدم آگاهی از جزئیات روبرو می‌شوند. این مشکلات اغلب ناشی از عدم آموزش و آگاهی کافی از قوانین و مقررات است.

نقش مشاوران مالیاتی در انجام تکالیف

یکی از راهکارهای موثر برای انجام اصولی تکالیف مالیاتی، استفاده از خدمات مشاوره مالیاتی است. مشاوران مالیاتی با تجربه و آگاهی از آخرین قوانین و سامانه‌ها، می‌توانند در فرایند تشکیل پرونده، تنظیم اظهارنامه و پیگیری امور مالیاتی کمک کنند.

تکالیف مالیاتی اشخاص حقوقی

طبق قانون، تکالیف اشخاص حقوقی بسته به نوع کسب ‌وکار متفاوت است، اما برخی از تکالیف میان همه آن‌ها مشترک است، از جمله:

• ثبت‌نام در نظام مالیاتی: اولین تکلیف، تشکیل پرونده مالیاتی و ثبت‌نام الکترونیکی در سامانه مالیاتی است. همچنین ثبت‌نام در سامانه مایتکس برای تکالیف الکترونیکی ضروری است.
• تسلیم اظهارنامه عملکرد: اشخاص حقوقی باید تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی خود را همراه با اسناد لازم به اداره مالیاتی ارائه کنند.
• پرداخت حق تمبر: اشخاص حقوقی ملزم به پرداخت حق تمبر بر اساس قانون هستند. شرکت‌ها موظف‌اند نیم در هزار از سرمایه ثبت شده خود را از طریق ابطال تمبر مالیاتی پرداخت کنند.
• پلمب دفاتر قانونی: دفاتر قانونی برای هر سال مالی باید نهایتاً تا ۲۸ اسفند سال قبل پلمب شوند.
• ارسال فهرست حقوق بگیران: کلیه شرکت‌ها موظف‌اند مالیات حقوق کارکنان را طبق ماده ۸۵ ق.م.م محاسبه و از حقوق کارکنان کسر کرده و لیست مالیات حقوق را تا پایان ماه بعد ارسال نمایند.
• ثبت‌نام در سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی: برای ثبت نام و صدور صورتحساب الکترونیکی باید در سامانه مایتکس اقدام شود.
• ارسال اظهارنامه ارزش افزوده و فهرست گزارشات فصلی: شرکت‌ها باید اظهارنامه ارزش افزوده و معاملات فصلی خود را ظرف ۴۵ روز پس از پایان هر فصل به سازمان مالیاتی ارسال کنند.

تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی

طبق ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل مقیم ایران موظفند برای درآمدهای خود مالیات بپردازند. برخی از تکالیف مهم مالیاتی برای این افراد عبارتند از:

• تشکیل پرونده مالیاتی: افراد حقیقی باید ظرف ۴ ماه از شروع فعالیت، موضوع را به اداره مالیاتی اطلاع دهند و در سامانه مالیاتی ثبت‌نام کنند.
• نگهداری دفاتر قانونی و اسناد: اشخاص حقیقی موظف‌اند دفاتر خود را تا پنج سال نگهداری کنند.
• تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات: مودیان حقیقی باید تا پایان خرداد ماه هر سال اظهارنامه خود را تنظیم و ارسال کنند.
• ثبت‌نام در سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی: پس از اعلام سازمان مالیاتی، ثبت‌نام و صدور صورتحساب الکترونیکی برای مودیان حقیقی الزامی می‌شود.
• ارسال اظهارنامه و انجام تکالیف ارزش افزوده: مشمولین موظف‌اند تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل، اظهارنامه ارزش افزوده خود را تسلیم کنند.

مشوق‌های مالیاتی برای مودیان

سازمان امور مالیاتی برای تشویق مودیان به انجام تکالیف، مشوق‌هایی در نظر گرفته است. این مشوق‌ها شامل معافیت‌های مالیاتی طبق مواد ۱۰۵، ۱۸۹ و ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم است.

کلام آخر

ثبت‌نام در نظام مالیاتی و انجام تکالیف اصلی‌ترین اقدام برای کسب اعتبار قانونی و اعتماد متقابل در فضای کسب ‌وکار است. با توجه به سامانه‌های هوشمند سازمان مالیاتی، کسب ‌وکاری که از انجام تکالیف خودداری کند، اعتبار خود را در بازار از دست خواهد داد. از این رو، به صاحبان کسب ‌وکار توصیه می‌کنیم که از آموزش‌های جامع مالیاتی آتیه حساب ارقام بهره‌مند شوند تا با انجام اصولی تکالیف مالیاتی از مزایا و امتیازات سازمان مالیاتی برخوردار شوند.